Tiêu điểm: lịch sử
Trà và Tư bản
Tuyến Trung Hoa trà thương chính là một nghịch lý: một ngành công nghiệp toàn cầu, khuếch đại mà không cần đến kỳ quan công nghệ nào.

Các thương gia Hà Lan là những người đầu tiên đem trà đến Châu Âu vào 1609, nhưng đến cuối thế kỷ 18, Công ty Đông Ấn của Anh dưới sự bảo trợ độc quyền […]

ĐỌC THÊM
Một tổ hợp độc hại của những định kiến và thông tin sai lệch về thổ dân

Vào tháng Ba, chuyên gia tư vấn dinh dưỡng Anthony Gustin bỗng trở nên nổi tiếng trên mạng xã hội. Anh ta là chủ của cửa hàng thực phẩm trực tuyến Perfect Keto với phương […]

ĐỌC THÊM
Vùng đất Thung lũng sông Nile màu mỡ đã mang đến cho người Ai Cập cổ đại hiểu biết về động vật cùng những vị thần trong hình hài động vật.

Đức tin của người Ai Cập cổ đại sản sinh ra những tạo phẩm đầy sáng tạo như nữ thần bọ cạp Selket; thần tri thức có đầu khỉ đầu chó (hoặc đôi khi đầu […]

ĐỌC THÊM
Dù đã chứng tỏ mình trên sân trong nhiều thập kỷ, nhưng phải đến giải Pháp mở rộng năm 1956, bà mới được xem là một tay vợt hàng đầu, chủ yếu bởi sắc tộc của mình.

Giải quần vợt Pháp mở rộng sôi sục khi Naomi Osaka, một ngôi sao thể thao đồng thời là phụ nữ da màu, đã rút lui khi đối mặt với những đe dọa sau khi […]

ĐỌC THÊM
Ý nghĩa của giải Nobel
Đối với một số người, giải Nobel được xem như đỉnh cao của sự công nhận, nhưng đối với những người khác, nó lại đậm mùi thiên vị phương Tây và phân biệt giới tính.

Nguồn gốc của giải Nobel từ đâu? Trước sự bàng hoàng của gia đình, trong di chúc cuối cùng của  Alfred Nobel vào năm 1895, ông đã để lại phần lớn tài sản của mình, […]

ĐỌC THÊM
Trong suốt chiều dài lịch sử, bản chất con người luôn cố gắng tháo bỏ sợi dây ràng buộc nó vào truyền thống. Liệu thứ tự do nội tại đó có đáng cái giá đắt phải trả hay không?

Làm-người là gì? Theo truyền thống, bản chất con người được cho là một điều chi cố định, được sinh ra bởi tự nhiên hoặc Chúa Trời, không bao giờ thay đổi. Mỗi người được […]

ĐỌC THÊM
Đô thị toàn cầu đầu tiên
Nằm ở một vị trí cao chót vót trên dãy núi Andes, Potosí là nguồn cung cấp bạc của cả thế giới. Đổi lại, con người và hàng hoá ở đây đến từ khắp mọi nơi, từ Burma đến Baghdad.

Năm 1678, một linh mục Chaldea đã xuất phát từ Baghdad đến Biệt thự Hoàng gia Potosí, khi đó là mỏ khai thác bạc lớn nhất và thành phố cao nhất thế giới, nằm tại […]

ĐỌC THÊM
Khoan nhặt thoi đưa
Xưa cũ như đồng nhưng vẫn cách tân với dây nano, vải vóc là hiện thân của công nghệ, một lần nữa định hình lại thế giới của chúng ta.

Tháng Hai năm 1939, tạp chí Vogue đã cho đăng một bài viết tiêu điểm trang trọng về phong cách thời trang của tương lai. Được truyền cảm hứng bởi Triển lãm Quốc tế sắp […]

ĐỌC THÊM
Thuyết âm mưu và cuộc chiến sinh tồn
Xuyên suốt lịch sử, thuyết âm mưu đã, đang, và sẽ luôn là một phần trong bản tính của con người.

Ngọn lửa bao trùm Nhà thờ Đức Bà ngày 15/4/2019 đã làm tan nát trái tim bao người say mê văn hóa trên toàn thế giới. Người dân Paris đã bật khóc khi ngọn lửa […]

ĐỌC THÊM
"Rượu kia từ gạo mà ra. Ta đây uống rượu cũng là ăn cơm"

Việc thuần hóa các loại ngũ cốc dại đóng một vai trò quan trọng trong lịch sử tiến hóa của loài người; nó đã thúc đẩy quá trình chuyển đổi từ hình thái sống bằng […]

ĐỌC THÊM
Lời ký ức
Những người Do Thái lưu vong từ Liên Xô cũ kể những câu chuyện không nhất quán. Qua đây, điều gì về bản chất của ký ức được tiết lộ?

“Họ từng hỏi liệu tôi có nhớ chị không…tôi không. À, tôi nhớ có một bé gái. Nhưng chính xác mặt mũi chị trông ra sao thì không. Chỉ là một khuôn mặt mờ ảo.” […]

ĐỌC THÊM
Minotaur – quái vật nửa người nửa bò bị giam giữ trong Mê cung – từng là truyền thuyết được yêu thích hàng thập kỷ, hé lộ sự giao thoa văn hóa của vùng Địa Trung Hải.

Sâu trong Mê cung trên đảo Crete là Minotaur, quái vật nửa người, nửa bò. Bị giam cầm bởi cha dượng, vua Minos xứ Crete, nó ăn thịt người được cung cấp từ thành Athens. […]

ĐỌC THÊM
Vào cuối thế kỉ 19, Nikola Tesla đã đánh bại Thomas Edison trong Cuộc chiến Dòng điện giữa điện xoay chiều (AC) và điện một chiều (DC). Giờ đây, dường như phe Edison đang chuẩn bị cho một sự trở lại đầy ngoạn mục.

Trận chiến quyết định đã diễn ra vào năm 1893 tại Triển lãm Thế giới Chicago. Với một bên là nhà phát minh lừng danh Thomas Edison, và phe còn lại có sự hiện diện […]

ĐỌC THÊM
Những nhà độc tài tiếp lửa cho nỗi căm hờn, sự tự thương hại, và những ảo tưởng cùng lời hứa hẹn về Thiên đường Trần gian.

Tại sao chúng ta lại chấp nhận những kẻ lãnh đạo bạo ngược, độc đoán hết lần này đến lần khác? Xuyên suốt chiều dài lịch sử, các nhà triết học và lý luận chính […]

ĐỌC THÊM
Không phải ai cũng cần quần áo để sống, vậy tại sao chúng ta lại bận tâm về việc mặc quần áo đến thế?

Stephen Gough thích được khoả thân, thích đến mức việc đó đã khiến ông phải trả giá bằng chính sự tự do của mình. Ông đã phải ở tù tổng cộng 10 năm vì đã hở […]

ĐỌC THÊM
Thứ chúng ta cần là một triết lý có thể hài hòa với đồ ăn hiện đại và công nghiệp, chứ không phải thứ triết lý chối bỏ chúng.

Đồ ăn công nghiệp, đồ ăn nhanh, hiện đại là một thảm họa. Điều này là một thông điệp được truyền tải bởi báo chí, những chương trình nấu ăn trên truyền hình và cả […]

ĐỌC THÊM
Dịch bệnh, cách mạng, đại chiến - chỉ có chúng mới hết lần này đến lần khác thu hẹp khoảng cách giàu nghèo.

Những lời hô hào làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại (make America great again) gợi nhớ về thời kỳ mà sự bất bình đẳng về thu nhập giảm đi ngay cả khi kinh […]

ĐỌC THÊM
Những giá trị như tự do hay suy luận duy lý không phải là đặc sản của riêng một nền văn hóa nào. Trên thực tế, ý niệm về "văn minh phương Tây" là một phát minh hiện đại.

Giống như những người Anh khác bị bệnh lao phổi ở thế kỷ mười chín, Ngài Edward Burnett Tylor nghe theo lời khuyên bác sĩ đi đến những vùng đất ấm áp và khô ráo hơn. […]

ĐỌC THÊM
Công cuộc giữ cho giá thành và giá trị kim cương ổn định trên thị trường đã diễn ra như thế nào?

Một mối đe dọa nghiêm trọng đến sự ổn định của kim cương xảy ra vào cuối thập niên 70 bắt nguồn từ việc bán ra những viên kim cương “tích trữ” cho những nhà […]

ĐỌC THÊM
Kim cương đã khoác lên mình những khái niệm tượng trưng cho sự giàu có, quý giá, và lãng mạn như thế nào?

Ở Mỹ, nơi vẫn tiếp tục là một thị trường quan trọng nhất đối với kim cương của De Beers, N. W. Ayer nhận ra cần phải tạo ra một nhu cầu mới cho những […]

ĐỌC THÊM
Kim cương đã khoác lên mình những khái niệm tượng trưng cho sự giàu có, quý giá, và lãng mạn như thế nào?

“Phát minh kim cương” – sự hình thành của ý tưởng cho rằng kim cương là quý hiếm, và là dấu hiệu không thể thiếu của sự nể trọng – mới chỉ phát triển gần […]

ĐỌC THÊM
Lịch sử con Số Không
Hành trình của con số Không - từ một vật thế chỗ đến biểu tượng của Hư Vô.

Vào thời điểm kết thúc năm 1999 cận kề, truyền thông thế giới dần dần quan tâm hơn đến khái niệm Y2K hay Lỗi Thiên Niên Kỷ. Mối quan tâm này tập trung vào con […]

ĐỌC THÊM
Bạn không thích triết học? Bạn nghĩ triết học là một môn không có tính ứng dụng cao? Triết học chỉ xoay xung quanh chủ nghĩa Mác Lê-nin? Bài viết sẽ cho các bạn một cái nhìn toàn cảnh hơn về triết học.

Khi mình hỏi những người bạn của mình học Đại học ở Việt Nam về môn triết học, đa phần phản ứng đều rất ngán ngẩm và chẳng có ai có tẹo hứng thú nào […]

ĐỌC THÊM
Từ khi nào và với lý do gì mà chúng ta lại sản xuất, mua sắm, và đào thải nhiều hàng hóa và vật chất như vậy?

“Tiêu dùng là đích đến và mục đích duy nhất của mọi công việc sản xuất,” Adam Smith đã tự tin tuyên bố như thế trong The Wealth of Nations (tạm dịch: Của cải của […]

ĐỌC THÊM
Những câu chuyện lịch sử về sự toàn cầu hóa của các thành phố nổi tiếng diễn ra cách đây 4000 năm và vẫn còn tiếp tục trong hiện tại.

Lịch sử cho thấy rằng các thành phố có xu hướng nắm bắt các cơ hội quốc tế theo các đợt và chu kỳ. Chúng hiếm khi tự bùng nổ thành hoạt động mang tính […]

ĐỌC THÊM
Được xây dựng với tham vọng là hiện thân cho lý tưởng của Henry Ford, thành phố Fordlandia cuối cùng suy tàn trong im lặng.

Vào năm 1928, khu vực bắc Brazil rộn ràng bởi một tin tức nóng hổi. Những người dân nơi đây chuẩn bị chào đón một vị khách mới, một người đàn ông đến với lời […]

ĐỌC THÊM
Vị trí của nơi này từng là một câu hỏi lớn, và công cuộc khai quật đã cho thấy thành Troy có không chỉ 1 mà ít nhất 10 thành phố.

Tại bờ biển tây bắc Thổ Nhĩ Kỳ, trên một đỉnh đồi nhìn ra hướng eo biển Dardanelles, lưu giữ di tích của một thành phố xóa mờ ranh giới thần thoại và lịch sử […]

ĐỌC THÊM
Cố đô Khmer, với kích cỡ và thiết kế tương đương Los Angeles, chưa bao giờ biến mất - nó chỉ hơi rậm rạp chút thôi.

Những cụm đá khổng lồ hình quả thông chồi lên khỏi vòm cây của khu rừng Campuchia rậm rạp, nom như những tên lửa cổ đại chuẩn bị cất cánh; con hào lặng im như […]

ĐỌC THÊM
Sau 1000 năm, thành phố vốn đã chìm vào lòng biển lại nổi lên như một kỳ tích cùng với rất nhiều bí mật chưa được khám phá...

Ngài đã đứng đó trong nhiều thế kỷ, ở cạnh rìa biên giới Ai Cập cổ đại, nhìn chăm chăm xuống những thương thuyền tới từ Địa Trung Hải. Ngài tên là Hapy: vị thần […]

ĐỌC THÊM
Thành tựu kiến trúc tuyệt vời của một nền văn minh châu Phi giàu có - bị phá hủy bởi thành kiến chủng tộc.

Vào đầu thế kỷ 16, tin đồn về một lâu đài bí ẩn với những bức tường khổng lồ, bị bỏ rơi trong rừng rậm châu Phi, đã lan rộng khắp châu Âu. Được bao […]

ĐỌC THÊM
Từng là trung tâm lớn về cả văn hóa, thương mại, và học thuật, thành phố Merv đã bị phá hủy vĩnh viễn bởi đạo quân Mông Cổ và không bao giờ có thể được khôi phục.

Khi George Curzon ghé thăm thành phố đã bị tàn phá Mervvào năm 1888, sự đổ nát ở nơi này khiến ông bị choáng ngợp. Ngài đại sứ tương lai của Ấn Độ viết như […]

ĐỌC THÊM
Từng là một thành phố sầm uất và phát triển, lý do Cahokia biến mất đến nay vẫn còn là một bí ẩn.

Thuở sơ khai, khoảng bốn thế kỷ trước khi Columbus đến Tây bán cầu, Cahokia là một thành phố thịnh vượng trước khi châu Mỹ được khám phá với dân số tương tự như London. […]

ĐỌC THÊM
Một nghiên cứu mới làm sống dậy cuộc tranh cãi kéo dài một thế kỷ về nguồn gốc dân tộc Trung Quốc.

Vào một buổi chiều tháng 3 mát mẻ, một giáo sư địa hoá học tên Sun Weidong có bài diễn thuyết trước một đám đông khán giả gồm sinh viên, giáo sư và kể cả […]

ĐỌC THÊM
Câu chuyện về một cảng biển vẫn chưa được tìm thấy.

Khoảng 2.000 năm về trước, Muziris là một trong những bến cảng giao thương quan trọng nhất của Ấn Độ. Theo Akananuru, một tuyển tập các bài thơ tiếng Tamil từ thời kỳ này, đây là […]

ĐỌC THÊM
Pompeii nhờ thiên tai mà được bảo toàn nguyên vẹn. Giờ nó một lần nữa đối mặt với nguy cơ lụi tàn.

Từ những ghế ngồi cao chót vót của nhà hát vĩ đại, ta có thể nhìn bao quát xuống những dòng khách du lịch. Họ tiến vào thành phố từ bên phải bên trái, rồi […]

ĐỌC THÊM
Cuộc chia cắt điên rồ
Có những cuộc chiến dù đã qua đi gần một trăm năm, nhưng những dư âm bi thương còn sót lại của nó thì dường như vẫn hằn sâu trong guồng quay của thời gian và kéo dài đến tận hiện tại…

Tháng 8 năm 1946, khi người Anh cuối cùng cũng rời khỏi Ấn Độ sau 300 năm chiếm đóng ở đây, tiểu lục địa này bị phân chia thành hai quốc gia độc lập: Ấn […]

ĐỌC THÊM
Với những xung đột chính trị hiện nay, cùng những thay đổi về hệ giá trị theo dòng thời gian, đâu sẽ là tương lai cho vị trí Đạt Lai Lạt Ma của Tây Tạng?

Giới thiệu về Đạt Lai Lạt Ma: Đạt Lai Lạt Ma là một nhà sư thuộc dòng Gelug (còn được biết đến với tên gọi “Mũ Vàng”), dòng mới nhất của Phật giáo Tây Tạng. Các […]

ĐỌC THÊM